22 Aralık 2014 Pazartesi


Le Chatelier Kimdir?

Henry Louis Le Chatelier 8 Ekim 1850'de Paris'te doğdu. Fransız aliminyum endüstrisinin doğuşunda, demir ve metal endüstrisinde Martin-Siemens yönteminin kullanılmasında, raylı sistemin gelişmesinde çok önemli roller oynayan Louis Le Chatelier'in oğludur. Annesi, Louise Durand, Le Chatelier ve 5 kardeşini katı ve disiplinli bir eğitimle yetiştirdi. Öyle ki, Henry, ilerki yıllarda "Çok disiplinli yaşamaya, erken kalkıp gün içindeki işlere ve ödevlerime hazırlanmaya alıştırıldım. Tüm hayatım boyunca kurallara ve kanunlara saygı duydum, kurallar uygarlığın en önemli temelidir." demiştir.

Öğretimine Paris'te Colege Rollin'e başladı. 25 Ekim 1896'da Ecole Polytechnigue'e kabul edildi. 1871 yılında da Paris'te Ecole de Mines'a girdi. Mühendis olarak yaptığı çalışmaların yanında endüstriyel sorunlarla ilgilendi. Ancak Le Chatelier, sanayide kariyer peşinde koşmak yerine, kimya ile ilgilenmeyi ve kimya öğretmeyi tercih etti. 1887'de Ecole de Mines'da sanayi kimyası profesörü oldu. 1898'de ise College de France'da mineraller kimyası kürsüsünün başına geçti. 1907'de de Bilimler Akademisine seçildi. Patlayıcı karışımları, özellikle de grizuyu inceledi ve taşkömürü ocakları için güvenli patlayıcılar yaptı. 1886'da, yüksek sıcaklıkların ölçümü için radyumlu ya da iridyumlu platin-platin termoelektrik çiftlerinden yararlandı. Metal ve alaşımların yapılarıyla ilgili ilk incelemeleri gerçekleştirdi, ısıl çözümleme ve mikroskobik metalografiyi yarattı.
Kimya alanında, kimyasal denge ve ideal çözeltilerde tuzların çözünürlükleri üzerinde çalıştı ve 1884-1914 yılları arasında bunlarla ilgili yaklaşık 30 çalışma yayınladı. Kimyada, Le Chatelier, kimyasal denge ve kimyasal denge kuralları ile yaptığı çalışmalarla bilinir. Kendi adıyla bilinen Le Chatelier Yasası'na göre, bir sistem kararlı bir dengede bulunduğunda, bu sistemin parametrelerinden birinde meydana gelen her değişiklik, bu değişikliği yok etmeye yönelik bir süreci başlatır.


Le Chatelier, yaptığı birçok araştırma ve yayımladığı çalışmalarıyla 1887'de Şövalye unvanını aldı. Henry Louis Le Chatelier 17 Eylül 1936'da Paris'te öldü. 19. yüzyılın sonu ve 20. yüzyılın başında yaptığı çalışmalarla hala en önemli Fransız kimyacılardan birisidir.

GENEL NOTLAR

- Doğada bulunan bileşikler organik ve inorganik olmak üzere iki grupta incelenir.

Organik bileşikler çoğunlukla canlı organizmasında bulunan maddeleri içerir.

- İnorganik bileşikler ise asit, baz, tuz ve oksit olmak üzere dört gruba ayrılır.

Günlük hayatta karşılaştığımız maddelerin çoğu asit veya baz karakterlidir.

- Kimyada asit olarak bilinen sirke, limon suyu, portakal suyu gibi maddeler ilk olarak tatlarının ekşi oluşu ile dikkat çekmiştir.

- Asit kelimesi Latincede ekşi anlamına gelen "acidus"tan türetilmiştir.

Bazlara "alkaliler" de denir. Arapçada kül anlamına gelen "alkali" sözcüğünden de anlaşılacağı gibi bazlar, yakın bir geçmişe kadar bitkilerin yakılmasıyla elde ediliyordu.


- Çamaşırdaki kiri giderme özelliğinden dolayı tarihte oldukça uzun bir süre çamaşır yıkama maddesi olarak kül kullanılmıştır.
Dengede olan bir sistem, reaktif ve ürünlerin derişimlerinde ki 

değişmeler ile sıcaklık ve basınç değişme­lerinden etkilenir. 

Sistemde denge tekrar kuruluncaya kadar reaksiyon, ileri ya da 

geri yönde tekrar başlar. Dengeye etki eden faktörler şunlardır:


1.  Derişim (konsantrasyon) değişiminin etkisi.

2.  Basınç-hacim değişiminin etkisi.

3.  Sıcaklık değişiminin etkisi.

4.  Katalizörün etkisi.


Dengeye etki eden faktörleri daha iyi açıklayabilmek

için Le Chatelier prensibinin bilinmesi gerekir.

Bir sisteme dışarıdan bir etki yapılırsa, sistem bu etkiyi 

azaltacak yönde tepki gösterir. 

Buna Le Chatelier prensibi denir.

Kimyasal reaksiyonun gerçekleşerek dengeye vardığı 

sisteme dışarıdan bir etki yapılırsa sistem, bu 

değişikliğin ortaya çıkardığı etkiyi azaltacak yönde 

reaksiyon vererek tekrar dengeye ulaşır.

B

Kimyasal denge
, iki yönlü bir tepkimede ürünlerin 

meydana geliş hızının, ürünlerden tekrar tepkimeye 

girenlerin meydana geliş hızına eşit olduğu durumdur. 

Böyle denklemlerde tepkimenin her iki tarafa 

olabileceğini göstermek için çift yönlü ok  kullanılır.